Sáng 19/6, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính. Đại biểu Trần Kim Yến (TP.HCM) nhận định, trong bối cảnh các tổ chức quốc tế đồng loạt hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu từ 0,5 - 1%, việc Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên là một thách thức rất lớn.

Đại biểu Trần Kim Yến. Ảnh: Quốc hội

Trong khi đó, một trong những giải pháp trọng tâm được Bộ Tài chính đưa ra là thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Tuy nhiên, thực tế cho thấy dù Chính phủ đã nỗ lực chỉ đạo, tỷ lệ giải ngân vẫn ở mức thấp. Đại biểu Yến thẳng thắn nêu: “Dân kêu trời vì có tiền mà không sử dụng được” và đề nghị Bộ trưởng nêu rõ giải pháp khả thi hơn để góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết: So với cùng kỳ năm trước, kết quả giải ngân vốn đầu tư công năm nay thậm chí còn cao hơn. Trong 5 tháng đầu năm, giải ngân đạt gần 200.000 tỷ đồng, tương đương 24,1%, trong khi cùng kỳ năm 2024 chỉ đạt khoảng 22%.

Bộ trưởng lưu ý, các dự án trọng điểm quốc gia đều đạt và vượt tiến độ giải ngân. Tuy nhiên, kết quả quý I bị ảnh hưởng bởi kỳ nghỉ Tết kéo dài và tâm lý đầu năm nên số liệu ba tháng đầu thấp hơn. Từ tháng 4 trở đi, tỷ lệ giải ngân đã dần bắt nhịp và tăng mạnh cả về số tuyệt đối lẫn tương đối.

Ông Thắng nêu 3 nhóm giải pháp để tiếp tục khơi thông vốn đầu tư công:

Tháo gỡ các vướng mắc pháp lý liên quan đến đất đai, xây dựng, quy hoạch và thủ tục hành chính.

Sửa đổi Luật Đầu tư công theo hướng phân cấp, phân quyền nhiều hơn; Thủ tướng đã giao nhiệm vụ rõ ràng cho từng bộ, ngành và địa phương.

Gắn kết quả giải ngân với đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hằng năm, đồng thời tiếp tục phát huy vai trò của các ban chỉ đạo rà soát khó khăn, đặc biệt tại các dự án trọng điểm.

Chất vấn Bộ trưởng, đại biểu Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) bày tỏ lo ngại trước việc số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ngày càng tăng, trong khi mục tiêu đến năm 2030 là đạt 2 triệu doanh nghiệp đang hoạt động trong nền kinh tế. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng đưa ra giải pháp để phát triển doanh nghiệp một cách bền vững cả về số lượng và chất lượng.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, đây là mục tiêu quan trọng được đề ra trong Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, đồng thời được Quốc hội cụ thể hóa bằng các chính sách lớn. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận: Sức cầu suy giảm, môi trường kinh doanh khó khăn, năng lực cạnh tranh còn yếu đang đặt ra áp lực rất lớn. “Đây là thách thức không nhỏ, đòi hỏi phải có quyết tâm cao và hành động quyết liệt”, ông nói.

Trong 5 tháng đầu năm, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở mức cao. Bộ Tài chính xác định 3 nhóm giải pháp trọng tâm: Kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch và hiệu quả.

Bộ trưởng Tài chính trả lời chất vấn. Ảnh: Quốc hội

Tháo gỡ rào cản, đơn giản hóa và cắt giảm thực chất thủ tục hành chính. Rà soát, điều chỉnh các quy định liên quan đến đầu tư, quy hoạch nhằm tạo hành lang thông thoáng cho doanh nghiệp phát triển, nhất là trong chuyển đổi số.

Bộ trưởng đặc biệt nhấn mạnh: Cần thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp. Hiện cả nước có hơn 5 triệu hộ kinh doanh đây chính là lực lượng tiềm năng lớn nhất để hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp.

Ông cho biết, Bộ đang hoàn thiện quy định để thu hẹp khoảng cách giữa hộ và doanh nghiệp, đặc biệt về kế toán, tài chính, quản trị hướng tới xóa bỏ thuế khoán từ năm 2026. Các chính sách ưu đãi như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm, bãi bỏ thuế môn bài, cung cấp phần mềm kế toán miễn phí cũng sẽ được triển khai. Ngoài ra, doanh nghiệp mới thành lập sẽ được hỗ trợ tiếp cận đất đai, vốn, thị trường công nghệ, chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh và sức chống chịu.

Đại biểu Nguyễn Văn Dành (Bình Dương) đề cập thực trạng một số khu, cụm công nghiệp đã được thành lập nhưng hoạt động kém hiệu quả, trong khi nhiều địa phương có tiềm năng lại gặp khó về quỹ đất. Đ

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định quan điểm nhất quán: không phát triển khu công nghiệp bằng mọi giá, tránh tình trạng đầu tư tràn lan. Theo quy định hiện hành, địa phương chưa được mở khu công nghiệp mới nếu tỷ lệ lấp đầy của các khu hiện hữu chưa đạt 60%. Điều này nhằm tránh lãng phí đất đai và hạ tầng, đồng thời khuyến khích phát triển mô hình khu công nghiệp xanh, thân thiện môi trường.

Tuy nhiên, với những tỉnh vùng khó khăn, diện tích khu công nghiệp dưới 1.000 ha hoặc nằm tại địa bàn ưu đãi, quy định cũng có sự linh hoạt để tạo điều kiện thu hút đầu tư.