Loạt cửa hàng, hộ kinh doanh đóng cửa

Ghi nhận của VietnamFinance ngày 16/6, tại tuyến phố trung tâm như Hàng Đào - Hàng Giấy (Hoàn Kiếm, Hà Nội), là một trong những con phố thương mại sôi động nhất thủ đô, nhưng đang rơi vào tình trạng nhiều cửa hàng bán lẻ tháo biển dừng hoạt động. Nhiều mặt bằng vẫn mở bán nhưng rất dè dặt, thậm chí chỉ mở hé cửa để giao dịch buôn bán.

Chị Vũ Thị Liên - một người dân sống tại ngõ Hàng Đào (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết, tình trạng đóng cửa nhiều như vậy tôi chỉ thấy khi sống trong thời dịch Covid - 19, thời điểm tấp nập mua bán, tiểu thương thường mở bán từ 7h đến tận 22h. Nhưng nay đi bộ dọc tuyến phố thấy im lìm, có cửa hàng đóng cửa cả tuần nay chưa thấy mở.

Theo chị Nguyễn Thị Mai - chủ một cửa hàng quần áo nữ tại phố Hàng Đào, cửa hàng chị đã trả mặt bằng vào cuối tháng 5, bán không nổi khi khách mua liên tục hỏi về nguồn gốc xuất xứ hàng hoá.

“Tất cả nguồn hàng chúng tôi nhập về từ lâu nên bây giờ kiểm soát lại xuất xứ rất khó. Thậm chí, người bán sỉ cho chúng tôi còn không biết rõ về sản phẩm mình bán”, chị Mai thừa nhận.

Một cửa hàng trên phố cổ Hà Nội đóng cửa, buôn bán cầm chừng trong đợt kiểm tra của lực lượng chức năng về hàng giả, hàng nhái, nguồn gốc xuất xứ hàng hoá

Trong khoảng chưa đầy 1km nối từ chợ Đồng Xuân tới Hồ Gươm, có rất nhiều mặt bằng dừng hoạt động hoặc buôn bán “mở cửa nửa vời”, nhiều nơi chỉ mở cửa cuốn hé lên vài chục phân để tuồn hàng ra ngoài giao dịch.

Tình trạng này diễn ra không chỉ ở Hà Nội, mà trên rất nhiều các tỉnh thành phố như TP Vinh (Nghệ An), Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, TP. Hồ Chí Minh…

Chia sẻ với Tạp chí Đầu Tư Tài chính, chị Nguyễn Minh Hạnh (32 tuổi), trú tại TP. Phổ Yên, Thái Nguyên cho hay, cửa hàng quần áo của chị có đến 90% hàng hoá nhập về từ chợ vải Ninh Hiệp, Hà Nội. Quần áo gần như không có hoá đơn chứng từ đầu vào, mỗi lần lấy hàng chỉ có phiếu ghi giấy.

“Khu phố tôi buôn bán mấy ngày hôm nay cũng có cơ quan chức năng đến kiểm tra, nhưng đều là bên quản lý thị trường, chứ như cửa hàng của tôi chưa có thông báo hoặc kiểm tra nào của cơ quan thuế”, chị Hạnh nói thêm.

Loạt ki ốt đóng cửa tại Ninh Hiệp tại thời điểm cuối tháng 5/2025

Không ít tiểu thương thừa nhận, mô hình kinh doanh lâu nay dựa nhiều vào nguồn hàng xách tay, nhập nhỏ lẻ, chưa có hóa đơn chứng từ đầy đủ. Khi việc kiểm tra trở nên quyết liệt, nhiều người chọn cách “án binh bất động” thay vì mạo hiểm tiếp tục buôn bán.

Chính sự thiếu minh bạch trong nguồn gốc hàng hóa, không rõ ràng về thu chi và đóng thuế khiến nhiều cửa hàng dễ bị “lộ mánh” trước các đợt siết quản lý – vốn đang được tăng cường tại các khu phố kinh doanh sầm uất.

Đóng cửa không phải do chính sách thuế

Theo số liệu của cơ quan thuế, tại TP. Hồ Chí Minh trong tháng 5/2025, có 3.763 hộ kinh doanh ngừng hoạt động hoặc đóng cửa tại thời điểm cơ quan thuế triển khai các quy định tại Nghị định số 70 về hoá đơn, chứng từ.

Tuy nhiên, có khoảng 440 hộ trong số này thuộc diện có doanh thu trên 1 tỉ đồng và bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, chiếm 3,18%.

"Tỷ lệ này cho thấy phần lớn các hộ kinh doanh ngưng bán hàng không nằm trong nhóm bắt buộc phải áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền theo quy định", Cục Thuế nhấn mạnh.

Chi cục Thuế khu vực II cũng cho biết, tính đến thời điểm này toàn địa bàn đã có 15.764 hộ kinh doanh triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền theo nghị định 70, chiếm 6,7% trong tổng số 232.798 hộ kinh doanh.

Trong số đó, có 11.865 hộ kinh doanh theo phương pháp khoán và 3.899 hộ kê khai. Mặc dù chiếm tới 42,6% số hộ thuộc diện triển khai trên toàn quốc (tổng toàn quốc là 37.000 hộ), tỉ lệ này vẫn chỉ chiếm khoảng 0,4% tổng số hộ kinh doanh cả nước.

Từ 1/6, khoảng 37.000 kinh doanh phải thực hiện xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu cho cơ quan thuế, chiếm hơn 1% so với con số 3,6 triệu hộ kinh doanh trong cả nước.

Điều này khẳng định quy định về hóa đơn điện tử chỉ áp dụng cho nhóm đối tượng là hộ có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên và ở một số lĩnh vực cụ thể. Nhưng tâm lý hoang mang lại đang lan rộng trong cộng đồng hộ kinh doanh do thông tin chưa đầy đủ hoặc hiểu sai lệch.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục thuế

Chia sẻ tại hội nghị mới đây, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục thuế nhấn mạnh, chính sách thuế nhiều năm nay không thay đổi, chỉ là mức độ minh bạch được nâng cao và ngành thuế luôn nỗ lực đảm bảo công tác quản lý thuế công bằng giữa các hộ kinh doanh.

Theo ông Mai Sơn, với các hộ kinh doanh nhỏ mức thuế 1,5% đối với bán hàng hoá, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng gồm thuế GTGT và TNCN vẫn giữ nguyên. Với các hộ có quy mô lớn, có thể xem xét chuyển đổi sang doanh nghiệp để được khấu trừ thuế, hưởng nhiều chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Các chuyên gia thuế đều cho rằng, quy định về hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu cho cơ quan thuế không làm thay đổi chính sách thuế đang áp dụng cho hộ, cá nhân kinh doanh, mà bản chất chỉ thay đổi căn cứ xác định doanh thu làm cơ sở cho cơ quan thuế xác định mức thuế khoán của các hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên cho sát với doanh thu thực tế phát sinh của các hộ này, nhằm đảm bảo minh bạch, công bằng. Và khi thực hiện kinh doanh đúng luật và minh bạch thì không có lý do gì để lo sợ hay tránh né.

“Quy định này không làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các hộ, cá nhân kinh doanh có ngưỡng doanh thu dưới 1 tỉ đồng/năm, đặc biệt là các nhóm hộ kinh doanh nhỏ”, một vị chuyên gia thuế kết luận.