Thành phần và cách tác động
Mì chính (bột ngọt):
-
Thành phần chính là monosodium glutamate (MSG) – muối natri của acid glutamic, một loại acid amin tự nhiên có trong cà chua, phô mai, rong biển…
-
Vai trò chính: tạo vị umami (ngọt thịt).
-
MSG đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cục Quản lý Thực phẩm & Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận là an toàn nếu dùng trong giới hạn cho phép.
Hạt nêm:
-
Thành phần thường đa dạng hơn: muối, đường, bột ngọt, bột thịt/bột xương, chất điều vị, hương liệu tổng hợp và đôi khi thêm chất tạo ngọt hoặc chất chống vón.
-
Tạo vị ngọt hài hòa, gần giống nước hầm xương, phù hợp với khẩu vị của nhiều gia đình.
-
Tuy nhiên, do hạt nêm có nhiều thành phần phụ gia, hàm lượng muối (natri) thường cao hơn so với bột ngọt nguyên chất.

Ảnh hưởng đến sức khỏe
-
Bột ngọt:
-
An toàn khi dùng ở mức dưới 2g/ngày.
-
Một số người nhạy cảm có thể bị "hội chứng nhà hàng Trung Quốc" (đau đầu, chóng mặt, khát nước), nhưng chưa có bằng chứng khoa học chắc chắn.
-
Ưu điểm: ít natri hơn so với muối ăn, giúp giảm gánh nặng tăng huyết áp nếu dùng thay một phần muối.
-
-
Hạt nêm:
-
Ngon miệng, dễ sử dụng nhưng hàm lượng natri và phụ gia cao có thể gây hại nếu lạm dụng.
-
Người có bệnh tim mạch, huyết áp cao, thận nên hạn chế vì natri dư thừa làm tăng nguy cơ biến chứng.
-
Vì đã chứa bột ngọt, nếu đồng thời thêm mì chính hoặc nhiều muối khác, tổng lượng natri sẽ vượt ngưỡng khuyến nghị.
-
Nên chọn và dùng thế nào?
-
Nếu muốn đơn giản, kiểm soát lượng gia vị, bột ngọt tinh khiết là lựa chọn an toàn hơn.
-
Nếu thích tiện lợi, hương vị trọn gói, hạt nêm vẫn có thể sử dụng nhưng nên hạn chế, đặc biệt với người có bệnh nền liên quan đến tim mạch – huyết áp.
-
Dù chọn loại nào, nguyên tắc vàng vẫn là: dùng vừa đủ, không lạm dụng, kết hợp với thực phẩm tươi tự nhiên để tăng hương vị tự nhiên.
Kết luận
Không có loại gia vị nào "tuyệt đối tốt" hay "tuyệt đối xấu". Mì chính an toàn nếu dùng đúng mức, trong khi hạt nêm tiện lợi nhưng cần chú ý đến hàm lượng natri. Vì thế, người tiêu dùng nên sử dụng linh hoạt cả hai, ưu tiên thực phẩm tươi ngon, để vừa bảo vệ sức khỏe vừa giữ được hương vị món ăn.
Thảo Nguyên (tổng hợp)