Nestlé Milo và dòng chữ gây tranh cãi 'được thử nghiệm lâm sàng'

Người dân không khó để nhận ra trên bao bì và trong các quảng cáo của sản phẩm “Thực phẩm bổ sung sữa lúa mạch Nestlé Milo” có dòng chữ: “Được thử nghiệm lâm sàng bởi Viện Dinh dưỡng”.

Trong một video quảng cáo của Nestlé Milo, nội dung được nêu: “92% mẹ Việt Nam muốn giúp con bền bỉ hơn, thử nghiệm lâm sàng cùng Viện Dinh dưỡng, Milo mỗi ngày cùng tập thể dục giúp trẻ bền bỉ hơn, kiểm chứng trên 2 nhóm trẻ cùng thể chất… trẻ uống Milo bền bỉ, bền bỉ hơn hẳn trong mọi hoạt động, Milo mỗi ngày, nay được chứng minh khoa học giúp trẻ bền bỉ hơn.”

Video quảng cáo của Nestlé Milo, nội dung được nêu: “92% mẹ Việt Nam muốn giúp con bền bỉ hơn, thử nghiệm lâm sàng cùng Viện Dinh dưỡng.

Trước những thông tin quảng cáo trên, Nestlé Việt Nam khẳng định đang tuân thủ đúng quy định. Theo thông tin công bố trên website chính thức, trong năm 2022 - 2023, Viện Dinh dưỡng đã hợp tác cùng Công ty TNHH Nestlé Việt Nam thực hiện một đề tài nghiên cứu khoa học nhằm đánh giá hiệu quả của việc kết hợp giáo dục thể chất với việc sử dụng sản phẩm Milo đối với sức khỏe thể chất, tình trạng dinh dưỡng và trí lực của học sinh tiểu học.

Đề tài này được phê duyệt theo Quyết định số 1016/QĐ-VDD năm 2022, có chứng nhận chấp thuận của Hội đồng Đạo đức nghiên cứu y sinh và được nghiệm thu trong năm 2023 (Quyết định số 400/QĐ-VDD). Kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng sản phẩm Milo kết hợp với giáo dục thể chất giúp cải thiện các yếu tố thể lực như sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự khéo léo và khả năng vận động sau 3 tháng. Tuy nhiên, không ghi nhận cải thiện đáng kể về tình trạng dinh dưỡng hoặc trí lực.

Nestlé Việt Nam viện dẫn quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP, cho rằng sản phẩm “Thực phẩm bổ sung sữa lúa mạch Nestlé Milo” không thuộc nhóm bắt buộc phải đăng ký nội dung quảng cáo, và cũng không nằm trong danh mục bị cấm quảng cáo theo quy định của Luật Quảng cáo.

Nghi vấn lừa dối người tiêu dùng

Trước những phản ánh liên quan, Viện Dinh dưỡng xác nhận đã phối hợp với Nestlé thực hiện nghiên cứu nói trên tại tỉnh Ninh Bình từ tháng 6/2022 đến tháng 3/2023. Tuy nhiên, cơ quan này đã có văn bản yêu cầu Nestlé kiểm tra và rà soát việc sử dụng kết quả nghiên cứu trong truyền thông, quảng cáo, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật, đặc biệt là tránh hiểu nhầm hoặc dẫn dụ sai lệch thông tin liên quan đến cơ quan nhà nước.

Cùng thời điểm, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã có công văn yêu cầu Viện Dinh dưỡng và Sở Y tế Đồng Nai kiểm tra, xác minh nội dung quảng cáo có sử dụng thông tin thử nghiệm lâm sàng. Theo quy định hiện hành, nội dung quảng cáo thực phẩm không được sử dụng hình ảnh, uy tín của cơ quan nhà nước để tuyên truyền nếu chưa được cấp phép.

Đáng chú ý, mới đây nhất, ngày 29/5, Sở Y tế tỉnh Đồng Nai đã có báo cáo gửi Ủy ban nhân dân tỉnh về tiến độ xử lý vụ việc. Theo đó, sau cuộc họp với các cơ quan liên ngành, Sở Y tế đã xác định vụ việc có dấu hiệu lừa dối người tiêu dùng, đồng thời đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc sang cơ quan cảnh sát điều tra để tiếp tục làm rõ theo quy định pháp luật.

Mới đây nhất, ngày 29/5, Sở Y tế tỉnh Đồng Nai đã có báo cáo gửi Ủy ban nhân dân tỉnh về tiến độ xử lý vụ việc.

Trước đó, vào ngày 21/5, Sở Y tế Đồng Nai đã làm việc với đại diện Nestlé Việt Nam về nội dung quảng cáo liên quan Viện Dinh dưỡng. Đại diện công ty khẳng định chỉ sử dụng thông tin này đối với sản phẩm “Thực phẩm bổ sung sữa lúa mạch Nestlé Milo”, và đã chủ động ngừng toàn bộ các hoạt động truyền thông có liên quan trên truyền hình, nền tảng số và bảng quảng cáo ngoài trời. Nestlé cũng yêu cầu các đối tác ngừng đăng tải nội dung và đang tiến hành thay đổi bao bì sản phẩm, dự kiến ra mắt vào tháng 9/2025.

Cơ quan chức năng hiện tiếp tục phối hợp làm rõ việc tự công bố sản phẩm, các nội dung truyền thông đã triển khai và tính chính xác của việc trích dẫn tên Viện Dinh dưỡng trong các tài liệu quảng cáo. Trong thời gian tới, kết luận điều tra sẽ là cơ sở để xử lý vi phạm (nếu có) và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Luật sư: Gắn mác 'thử nghiệm lâm sàng' là sai luật
Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính, luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh thông Luật, cho rằng việc Nestlé viện dẫn kết quả nghiên cứu để quảng cáo là chưa đầy đủ và có thể gây hiểu lầm nghiêm trọng.

Theo ông Bình, “thực phẩm bổ sung” tuy không bắt buộc đăng ký nội dung quảng cáo như nhóm “thực phẩm bảo vệ sức khỏe”, nhưng vẫn phải tuân thủ nghiêm các quy định của Luật Quảng cáo: không gây hiểu nhầm, không sử dụng uy tín tổ chức y tế nếu không có văn bản đồng thuận.

Luật sư dẫn Điều 7 và Khoản 2 Điều 27 Nghị định 15/2018/NĐ-CP, khẳng định: việc in tên "Viện Dinh dưỡng" lên bao bì, dù gián tiếp, là trái quy định nếu không được sự chấp thuận chính thức bằng văn bản. Việc sử dụng cụm từ "được thử nghiệm lâm sàng" càng nghiêm trọng, vì đây là thuật ngữ chuyên môn, chỉ được áp dụng trong các nghiên cứu y học nghiêm ngặt có sự giám sát, kiểm soát và đối tượng tự nguyện.

Theo thông tin từ Viện Dinh dưỡng, nghiên cứu mà Nestlé viện dẫn là đề tài cấp cơ sở, triển khai tại tỉnh Ninh Bình với 576 học sinh tiểu học. Đây là nghiên cứu can thiệp cộng đồng, không phải thử nghiệm lâm sàng theo đúng định nghĩa của Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023.

“Việc gắn mác ‘thử nghiệm lâm sàng’ trong khi nghiên cứu không đáp ứng tiêu chuẩn khoa học y tế là không trung thực, vi phạm quy định quảng cáo thực phẩm, đồng thời ảnh hưởng lòng tin người tiêu dùng,” ông Bình nhấn mạnh.