Trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao cáo buộc Nguyễn Văn Hậu (tức Hậu “pháo”, SN 1981) có các sai phạm gồm “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” gây thiệt hại 504 tỷ đồng; “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” gây thiệt hại 459 tỷ đồng; “Đưa hối lộ” tổng số 132 tỷ đồng cho 9 quan chức.

Tập đoàn Phúc Sơn được thành lập năm 2004 tại Vĩnh Phúc, kinh doanh nhiều ngành nghề, chủ yếu trong lĩnh vực xây dựng công trình giao thông, dân dụng và đầu tư nhà ở, bất động sản.

Bị can Nguyễn Văn Hậu (tức Hậu “pháo”), Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Phúc Sơn, sinh năm 1981, tại Vĩnh Phúc, hiện bị tạm giam ở Bắc Ninh.

Tại thời điểm thành lập, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Phúc Sơn là Nguyễn Văn Hậu mới 23 tuổi. Phó Tổng giám đốc doanh nghiệp cũng trong độ tuổi này là bị can Phạm Ngọc Cương sinh năm 1982, khi đó 22 tuổi.

Sau khi thành lập, Tập đoàn Phúc Sơn nhanh chóng thâu tóm hàng loạt dự án bất động sản, xây dựng tại Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi, Vĩnh Long. Viện kiểm sát cáo buộc các sai phạm của doanh nghiệp này gây thiệt hại tổng số hơn 1.168 tỷ đồng cho Nhà nước.

Hành vi phổ biến của Nguyễn Văn Hậu là việc “tặng quà”, hối lộ hoặc thỏa thuận ăn chia với lãnh đạo, quan chức các tỉnh để được nhận dự án hoặc ký hợp đồng thi công công trình giao thông, xây dựng. Sau đó, Tập đoàn Phúc Sơn không thi công mà “bán lại” cho doanh nghiệp khác ở mức thấp hơn giá đã ký với Nhà nước nhằm hưởng lợi phần chênh lệch.

Hành vi phạm tội của Nguyễn Văn Hậu bắt đầu khá sớm, từ năm 2008, khi ông ta mới 27 tuổi. Thời điểm này, Hậu thay mặt Tập đoàn Phúc Sơn ký hợp đồng thi công các hạng mục Nhà học lý thuyết, nhà hành chính hiệu bộ, hội trường của Trường Văn hóa Nghệ thuật Vĩnh Phúc, trị giá hơn 22,5 tỷ đồng, sau được điều chỉnh lên hơn 35 tỷ đồng.

Phúc Sơn sau đó không thi công mà bán lại cho đơn vị khác, ở giữa hưởng lợi bất chính hơn 3,1 tỷ đồng. Trong vụ việc, Hậu chi 50 triệu đồng “cảm ơn” bị can Nguyễn Xuân Nhâm, Hiệu trưởng nhà trường.

Đều đặn tặng quà Bí thư, Chủ tịch tỉnh

Năm sau, khi 29 tuổi, Hậu “pháo” bắt đầu gặp gỡ loạt quan chức tại Phú Thọ rồi “tặng quà” để xin thực hiện dự án. Trong đó, Hậu tặng bị can Ngô Đức Vượng, Bí thư Tỉnh ủy 500 triệu đồng trong các dịp lễ, tết năm 2009, 2010; tặng Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Doãn Khánh 1 tỷ đồng trong các dịp lễ, tết giai đoạn 2009 – 2012. Khi ông Khánh được giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ, Hậu “pháo” có quà mừng là 500 triệu đồng.

Qua việc “tác động” lãnh đạo tỉnh Phú Thọ, Tập đoàn Phúc Sơn của Hậu được trúng các gói thầu trị giá hàng trăm tỷ đồng tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng. Doanh nghiệp này tiếp tục bán lại gói thầu để hưởng chênh lệch, gây thiệt hại 55 tỷ đồng.

Tại Quảng Ngãi, Nguyễn Văn Hậu bắt đầu tiếp xúc lãnh đạo tỉnh này năm 2011 – khi Hậu tròn 30 tuổi. Thời điểm đó, bị can Cao Khoa, Chủ tịch UBND tỉnh, đã trao đổi, ủng hộ Hậu tới Quảng Ngãi làm ăn.

Cũng trong năm 2011, đoàn công tác của Quảng Ngãi do Cao Khoa dẫn đầu khi ra Hà Nội công tác có tới nhà Nguyễn Văn Hậu tại Vĩnh Phúc ăn cơm. Từ đây, Hậu quen biết Đặng Văn Minh, Giám đốc Sở Giao thông, sau là Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi.

Từ lúc quen biết nhau, bị can Minh làm “tay trong” cho Hậu “pháo” khi nhiều lần thông tin về các dự án xây dựng tại tỉnh. Như năm 2012, từ Minh nên Hậu biết Quảng Ngãi sắp có dự án xây dựng đường sông Trà Khúc.

Lập tức, Hậu chuẩn bị 20.000 USD, vào Quảng Ngãi gặp Cao Khoa xin thực hiện dự án và được đồng ý. Hậu còn thỏa thuận chi phần trăm giá trị các gói thầu để cảm ơn bị can Minh cùng lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Ngãi – tổng số hơn 22 tỷ đồng và 240.000 USD.

Do “thao túng” hàng loạt quan chức Quảng Ngãi, Tập đoàn Phúc Sơn của Hậu được trúng thầu sai quy định tại 2 dự án đường bờ sông Trà Khúc. Ở đây, doanh nghiệp này cũng không thi công mà bán lại cho đơn vị khác thực hiện, gây thiệt hại hơn 105 tỷ đồng.

Theo cơ quan tố tụng, trong những năm từ 2010 đến 2023, Nguyễn Văn Hậu và các đồng phạm đã thực hiện các hành vi “Đưa/Nhận hối lộ”, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”; “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”, “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”, tại các tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Quảng Ngãi và Vĩnh Long, thu lợi bất chính, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước tổng số tiền hơn 1.168 tỷ đồng.