FDI thế hệ mới: Từ “vốn” sang “chất lượng”
Tại diễn đàn, đại diện các bộ ngành, chuyên gia và nhà đầu tư đều thống nhất rằng FDI hiện nay không chỉ còn là vốn, mà yêu cầu cao hơn: công nghệ tiên tiến, quản trị hiện đại, phát triển xanh, chuyển giao tri thức và giá trị gia tăng lớn.
Việt Nam đang chuyển hướng từ thu hút FDI đại trà sang lựa chọn nhà đầu tư có năng lực công nghệ, chiến lược bền vững và khả năng đóng góp dài hạn cho nền kinh tế.
Hoàn thiện thể chế – điều kiện tiên quyết
Để đón làn sóng FDI thế hệ mới, Việt Nam cần nhanh chóng hoàn thiện hệ thống pháp lý, cập nhật chính sách ưu đãi riêng cho các lĩnh vực như công nghệ cao, R&D, năng lượng sạch và kinh tế tuần hoàn.
Bộ tiêu chí quốc gia về FDI thế hệ mới cũng được đề xuất xây dựng, nhằm sàng lọc nhà đầu tư, ưu tiên các dự án đáp ứng tiêu chuẩn về công nghệ, môi trường và phát triển bền vững.
Khu công nghiệp phải “nâng cấp” để phù hợp với chuẩn mới
Các KCN và KKT cần được đầu tư bài bản hơn: quỹ đất sạch, hạ tầng kỹ thuật hiện đại, hệ thống xử lý xanh, logistics, dịch vụ hỗ trợ và các khu R&D đi kèm.
Việc phát triển KCN xanh, KCN sinh thái được coi là nền tảng để thu hút doanh nghiệp công nghệ cao và các tập đoàn quốc tế đang dịch chuyển chuỗi cung ứng.
Cơ hội lớn nếu nắm bắt đúng thời điểm
10 tháng đầu năm 2025, Việt Nam thu hút 31,52 tỷ USD vốn FDI đăng ký và giải ngân 21,3 tỷ USD, mức cao nhất trong 5 năm.
Đây được xem là thời cơ vàng khi xu hướng FDI toàn cầu đang ưu tiên dự án xanh, thông minh, phát thải thấp và có trách nhiệm xã hội.
Nếu nắm bắt tốt, Việt Nam có thể nâng cấp chuỗi sản xuất, tăng năng suất lao động và thu hút tập đoàn lớn chuyển dịch sang thị trường Việt Nam.
Thách thức cần giải quyết: Minh bạch – sàng lọc – nhân lực
Dù cơ hội lớn, nhưng thách thức vẫn còn:
-
Thủ tục đầu tư cần minh bạch và nhất quán.
-
Chính sách phải rõ ràng để sàng lọc dự án kém chất lượng.
-
Hạ tầng xanh và năng lực logistics cần được đầu tư mạnh.
-
Nhân lực chất lượng cao còn thiếu so với yêu cầu của công nghệ cao và R&D.
Nếu không cải thiện, Việt Nam dễ rơi vào vòng xoáy FDI giá rẻ, thâm dụng lao động, gây áp lực lên môi trường.
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để đón dòng FDI thế hệ mới — dòng vốn sạch, công nghệ cao, hướng tới phát triển bền vững.
Khi “luồng xanh” được mở đúng nghĩa, FDI sẽ trở thành động lực quan trọng nâng tầm vị thế kinh tế Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Để thành công, cần đồng bộ các giải pháp: hoàn thiện thể chế, nâng cấp hạ tầng, ưu đãi đúng đối tượng và lựa chọn nhà đầu tư có chất lượng.
Trần Linh (t/h)
