Tiến độ giải ngân gói 120.000 tỷ đồng mua nhà ở xã hội vẫn thấp dù lãi suất điều chỉnh giảm 4 lần
Trong báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về hoạt động chất vấn và Nghị quyết về giám sát chuyên đề, chất vấn vừa gửi tới Quốc hội, các đại biểu Quốc hội của Bộ Xây dựng cho biết: Về giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng bắt đầu từ tháng 4/2023 đến nay đã có 38/63 tỉnh, thành phố có văn bản công bố 97 dự án nhà ở xã hội đủ điều kiện vay vốn.

Số tiền giải ngân từ gói tín dụng này đến nay ước đạt khoảng 3.400 tỷ đồng, riêng trong 4 tháng đầu năm nay giải ngân được hơn 550 tỷ đồng. Trong đó, cho chủ đầu tư 21 dự án nhà ở xã hội vay khoảng 2.940 tỷ đồng, cho người mua nhà ở xã hội tại 19 dự án vay gần 460 tỷ đồng.

Lý giải tình trạng trên, Bộ Xây dựng cho biết, nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế, trong khi nhiều chủ đầu tư không đủ điều kiện để vay vốn hay bảo đảm điều kiện dư nợ, không có tài sản bảo đảm.

Ngoài ra, lãi suất gói vay ưu đãi trên được đánh giá vẫn cao, trong khi thời gian cho vay ngắn nên chưa thu hút được các doanh nghiệp, người dân vay vốn. Quy định đối tượng thụ hưởng còn phức tạp khiến người dân gặp khó khăn khi vay ưu đãi.

Mới giải ngân 3.400 tỷ đồng trong gói 120.000 tỷ đồng mua nhà ở xã hội.

Bộ Xây dựng đề xuất giải pháp cho phép mở các chỉ tiêu, hạn mức tín dụng của các ngân hàng thương mại theo hướng phần cho vay mua nhà xã hội không tính vào hạn mức tăng trưởng tín dụng của ngân hàng.

Liên quan đến lãi vay, theo Nghị quyết 33, lãi suất của gói này thấp hơn 1,5 - 2% so với mức bình quân trung và dài hạn của 4 ngân hàng thương mại nhà nước tại từng thời kỳ.

Từ tháng 7/2023 đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện 5 lần điều chỉnh giảm lãi vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Cụ thể, từ tháng 7/2023 đến tháng 12/2023, lãi vay gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được điều chỉnh giảm xuống còn 8,2% và 8,7%/năm.

Trong khi lãi vay ưu đãi mua nhà ở xã hội với người mua nhà cũng được điều chỉnh giảm từ 8,2%/năm xuống 6,1%.

Nửa đầu năm 2024, lãi suất cho vay gói này giảm còn 7,5 - 8%, sau đó giảm thêm 1% vào nửa cuối năm. Từ đầu năm 2025, Ngân hàng Nhà nước thông báo lãi suất gói vay còn 6,6% với chủ đầu tư và 6,1% với người mua nhà.

Như vậy, kể từ khi triển khai, lãi suất cho vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đã giảm tổng hơn 2%. Hiện mức này đã thấp hơn lãi suất cho vay người mua nhà xã hội theo Nghị định 100 (khoảng 6,6%/năm).

Bộ Xây dựng: Dù giảm lãi tới 4 lần nhưng gói 120.000 tỷ vẫn gặp tình trạng "ế". Ảnh: VPG

Quy mô chương trình cho vay cũng đã tăng lên 145.000 tỷ đồng bởi có thêm 5 ngân hàng đăng ký tham gia với số tiền 5.000 tỷ đồng mỗi ngân hàng, gồm HD Bank, TP Bank, VPBank, MBBank và Techcombank, bên cạnh 4 ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước.

Để nhanh chóng "thoát" khỏi cảnh ì ạch này, Bộ Xây dựng đề xuất các giải pháp như: Tiếp tục rà soát, tháo gỡ khó khăn vướng mắc và đôn đốc địa phương công bố danh mục dự án đủ điều kiện vay vốn.

Theo Bộ Xây dựng, cần nghiên cứu cho phép mở các chỉ tiêu, hạn mức tín dụng cho các ngân hàng thương mại theo hướng phần cho vay mua nhà ở xã hội không tính vào hạn mức tăng trưởng tín dụng của ngân hàng.

Bộ Xây dựng cũng đề nghị sớm lập Quỹ nhà ở xã hội theo chỉ đạo của Thủ tướng để tạo nguồn vốn dài hạn cho phát triển nhà ở xã hội.

Truớc đó, hồi cuối năm 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu xây dựng gói tín dụng mới 30.000 tỷ đồng cho người vay mua, thuê, xây dựng hoặc cải tạo loại nhà ở này. Bộ Xây dựng được giao chủ trì nghiên cứu, hoàn thành trong tháng 10/2024.

Nguồn lực của gói tín dụng này lấy từ ngân sách địa phương và khoảng 15.000 tỷ đồng phát hành trái phiếu Chính phủ. Như vậy, vốn của gói 30.000 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước, khác với nguồn lực gói 120.000 tỷ đồng do các ngân hàng thương mại tham gia hỗ trợ.