Sáng 9/12, TAND TP.HCM mở phiên toà xét xử vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng liên quan đến bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) và Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM. Trong đó, ông Lê Hồng Sơn, cựu Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM, bị cáo buộc can thiệp, tạo điều kiện để AIC trúng hàng loạt gói thầu.
Phiên tòa kéo dài đến 12/12, do Thẩm phán Trần Minh Châu làm Chủ tọa. Đại diện VKSND TP.HCM giữ quyền công tố gồm bà Trần Thị Liên và ông Phan Văn Hiền.
Theo quyết định xét xử, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn có 5 luật sư bào chữa, gồm: Nguyễn Thanh Tùng Hoàng Văn Hướng, Hoàng Thị Dinh, Vũ Hoàng Nhật Tân (Đoàn luật sư TP Hà Nội); Nguyễn Thị Minh Ngân (Đoàn luật sư TP.HCM). Ngoài ra, có 23 luật sư khác tham gia bào chữa cho các bị cáo còn lại.
Theo cáo trạng, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc AIC, đang bị truy nã) là chủ mưu, chỉ đạo lập nhóm công ty “quân xanh” để tham gia các gói thầu. Hồ sơ của nhóm “quân xanh” được AIC chuẩn bị trước, cố tình bỏ thiếu tiêu chí hoặc đưa giá cao để bị loại. AIC cũng chỉnh sửa báo cáo tài chính, nâng khống chỉ tiêu nhằm hợp thức hóa điều kiện trúng thầu.
Bằng các thủ đoạn này, AIC trúng 230 gói thầu tại TP.HCM, gồm 134 gói về giáo dục, 94 gói về y tế và 2 gói môi trường. Riêng 171 gói thầu gây thiệt hại 145 tỷ đồng.
Đối với 134 gói trong lĩnh vực giáo dục, ông Lê Hồng Sơn, ông Lê Hoài Nam (Phó Giám đốc Sở) và bà Lê Phương Nga (cựu Chánh văn phòng Sở) cùng một số lãnh đạo, cán bộ Phòng GD&ĐT quận 5 cũ bị cáo buộc không thực hiện đúng quy định của Luật Đấu thầu. 131 gói thầu trong số này gây thiệt hại 142 tỷ đồng.
Cơ quan tố tụng xác định trước khi triển khai đấu thầu, bà Hoàng Thị Thúy Nga (cấp dưới bà Nhàn) đã liên hệ và gặp gỡ lãnh đạo Sở GD&ĐT TP.HCM, tặng quà và giới thiệu mình là đầu mối của AIC.
Ông Lê Hồng Sơn bị cáo buộc ký nhiều văn bản tham mưu để UBND TP.HCM chỉ đạo giao các phòng GD&ĐT (vốn không đủ năng lực, kinh nghiệm và chứng chỉ đấu thầu) làm chủ đầu tư. Với các gói thầu do Sở làm chủ đầu tư, ông Sơn bị cho là ký chỉ định thầu, định giá và tư vấn trái quy định, khiến Nhà nước thiệt hại 763 triệu đồng.
Theo chỉ đạo của ông Sơn, Phòng GD&ĐT Quận 5 thí điểm mua sắm thiết bị của AIC. Dù chưa có kết quả đấu thầu, chuyên viên phòng vẫn phối hợp nhận hồ sơ, dữ liệu do nhân viên AIC gửi qua email. Gói thầu này gây thiệt hại 4,2 tỷ đồng.
Ngoài ra, các phòng giáo dục khác được yêu cầu áp dụng hình thức mua sắm trực tiếp dựa trên giá, chủng loại thiết bị mà quận 5 đã thực hiện. Ông Sơn cũng tham mưu mở rộng chủ đầu tư sang các trường THPT (không đủ điều kiện đấu thầu), đề xuất tăng số lượng thiết bị, dẫn đến thêm nhiều sai phạm.
Công tố cáo buộc ông Sơn phải chịu trách nhiệm đối với 129 gói thầu do phòng GD&ĐT của 23 quận, huyện trước đây và 89 trường THPT làm chủ đầu tư, với tổng thiệt hại hơn 137 tỷ đồng.
Ông Lê Hoài Nam, với vai trò cấp phó, bị cáo buộc ban hành văn bản hướng dẫn 89 trường THPT thực hiện mua sắm trực tiếp. Ông Nam phải chịu trách nhiệm về số tiền thiệt hại 28,71 tỷ đồng.
Từ các hành vi sai phạm, ông Sơn, ông Nam cùng nhiều bị cáo bị truy tố về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Trước đó, TAND TP.HCM ra thông báo kêu gọi bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn và các đồng phạm ra đầu thú để được hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước, đảm bảo quyền bào chữa theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.
Trường hợp các bị cáo không ra trình diện, tòa sẽ xét xử vắng mặt, coi như từ bỏ quyền tự bào chữa.
Trong vụ án, 4 bị cáo đang bị Công an TP.HCM truy nã gồm: Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty AIC; Trần Đăng Tấn, Trưởng Văn phòng đại diện Công ty AIC tại TP.HCM; Nguyễn Thị Tích, Nguyên Tổng giám đốc Công ty Mopha, Trưởng phòng Công ty AIC; Lê Thanh Thy, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thông tin và Thẩm định giá Tây Nam Bộ (SIAC).
