Khí CO - kẻ sát nhân thầm lặng và khó phát hiện
Tối 28/10, Bệnh viện C Đà Nẵng và Bệnh viện Phụ sản – Nhi Đà Nẵng cho biết đang huy động tối đa nhân lực, trang thiết bị để cứu chữa 4 nạn nhân trong vụ ngạt khí do chạy máy phát điện xảy ra tại xã Điện Bàn Tây, TP Đà Nẵng.
Các nạn nhân gồm ông Nguyễn Quang L. (36 tuổi), bà Phan Thị Tú Tr. (34 tuổi) – vợ ông L., cùng hai con gái là Nguyễn Thị Thanh Tr. (11 tuổi) và Nguyễn Thị Thanh Th. (8 tuổi). Cả 4 người đang được cấp cứu trong tình trạng rất nguy kịch.
Trước đó, khoảng 11h30 cùng ngày, người dân thôn Phong Thử (xã Điện Bàn Tây) phát hiện 8 người trong một gia đình (4 người lớn, 4 trẻ nhỏ) bất tỉnh trong nhà. Nguyên nhân ban đầu được xác định do ngạt khí từ máy phát điện trong lúc khu vực mất điện kéo dài vì mưa bão.
Lực lượng chức năng cùng người dân đã nhanh chóng phá cửa, đưa các nạn nhân ra ngoài và chuyển đến bệnh viện cấp cứu. Tuy nhiên, 4 người đã tử vong, 4 người còn lại đang được điều trị tích cực.
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV Dân Việt, bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp Việt - Nga, Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, Bộ Quốc phòng cho biết, khi đốt xăng để chạy điện, máy phát điện hoạt động lấy nhiều oxy trong không khí nhưng không đến mức làm mọi người chết ngạt. Tuy nhiên, “thủ phạm vô hình” gây ngạt chính là khí thải CO không màu, không mùi, nhẹ bằng không khí.
Theo bác sĩ Hoàng, CO là kẻ sát nhân thầm lặng và khó phát hiện. Ở mức độ nhẹ, người bệnh bị đau đầu, buồn nôn, nôn ói, hoa mắt, khó thở, nhức đầu, yếu mệt, tinh thần lơ mơ, nặng hơn là thay đổi tri giác, co giật, hôn mê. Ngạt khí CO để lại các di chứng như giảm trí nhớ, giảm tập trung, cơ mặt liệt, vận động bất thường, đi đứng khó khăn, tay chân cứng và run, liệt nửa người... CO khuếch tán nhanh qua phế nang, qua màng mao mạch của phổi vào máu, cạnh tranh với oxy, dẫn tới nhân Heme trong hồng cầu không gắn với oxy được nữa.
“Người hít phải lượng lớn khí CO nếu không được cấp cứu kịp có thể bất tỉnh và tử vong rất nhanh, đặc biệt là phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người già mắc bệnh tim, phổi mạn tính. Khí CO ngấm vào máu, chiếm chỗ của khí oxy để gắn vào hồng cầu, khiến máu đến mô bị thiếu oxy, từ đó gây tổn thương các cơ quan như hủy cơ, suy thận, suy gan... Những tác động vào thần kinh và máu khiến người hít phải lượng lớn khí CO có thể ngất đi rồi nhanh chóng tử vong mà không hay biết, y học gọi là cái chết "êm dịu", cái chết "không báo trước"”, bác sĩ Hoàng cho hay.
Vì vậy, theo bác sĩ Hoàng, khi sơ cứu, cần mở cửa thông gió, đưa nạn nhân ra khỏi nơi có khí độc và nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
Năm nào cũng ghi nhận trường hợp tử vong, nguy kịch do ngộ độc khí CO
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, 40% số người bị ngạt khí CO nếu được cứu sống vẫn gặp các di chứng như giảm trí nhớ, giảm tập trung, cơ mặt liệt, vận động bất thường, đi đứng khó khăn, tay chân cứng và run, liệt nửa người...
Năm nào Việt Nam cũng ghi nhận những trường hợp tử vong, nguy kịch do ngộ độc khí CO. Như ba người ở Phú Yên bị ngạt khí CO vì ngủ quên khi chạy máy phát điện để máy tạo khí oxy cho cá chình, trong đó cháu bé 13 tuổi tử vong. Hay 10 người tử vong khi đi hát karaoke ở Quảng Ninh cũng được xác định "thủ phạm" là khí độc CO từ máy phát điện đặt trong phòng hát…
Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận nhiều ca ngộ độc khí CO mà không phải do sự vụ cháy nổ như chạy máy phát điện để ở trong phòng có thông với phòng có người sinh hoạt, ngồi trong xe ô tô và bị ngộ độc do hít phải khí CO từ khói của xe, sử dụng bình đun nước nóng chạy bằng khí gas, bồn chiên dầu sử dụng đồng thời khí ga và điện...
Hiện trong cuộc sống có các nguy cơ mới gây ngộ độc khí CO, bên cạnh rất nhiều máy móc, thiết bị sử dụng nhiên liệu là xăng dầu, đáng chú ý còn các hoàn cảnh hiện đại không cần cháy nổ cũng phát sinh khí CO hoặc thiết bị thế hệ mới có thể sử dụng khí gas mà chúng ta còn chưa quen như xe nâng hàng, máy làm lại bề mặt sân trượt băng, bộ phận hấp phụ khí gây mê, rang hạt cà phê.
Thậm chí có hóa chất dung môi tẩy sơn chứa methylene chloride, methylen bromide có thể ngấm qua da vào trong cơ thể rồi được chuyển hóa thành khí CO ở trong cơ thể và gây ngộ độc từ từ,….
Bác sĩ Nguyên cũng cho hay, nhiều hộ gia đình tự trang bị máy phát phòng khi mất điện. Máy phát điện cũ, kém chất lượng thì lượng khí xả càng lớn vì nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn và chỗ còn thừa sẽ trở thành khí độc. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo khi mua máy phát điện, các gia đình nên chọn loại có hiệu suất biến đổi năng lượng cao để tiêu thụ tốt số xăng dầu đưa vào, biến nó thành điện thay vì khí thải độc hại.
Khi sử dụng máy phát điện hãy đặt ở nơi thoáng khí như ngoài sân rồi dẫn dây vào nhà. Đối với nhà không có sân vườn, phải chọn nơi rộng, thoáng để đặt máy. Trong phòng sinh hoạt cũng phải bảo đảm có nhiều dưỡng khí để không ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mọi người.
“Tuyệt đối không để trong phòng kín, phòng nhỏ chật hẹp. Khi phát hiện các nạn nhân bị ngạt khí, cần nhanh chóng mở các cửa để không khí tràn vào, nhanh chóng đưa người bệnh ra khỏi nơi có khí độc, nếu người bệnh thở yếu hoặc bất tỉnh cần phải đưa ngay đến bệnh viện gần nhất”, bác sĩ cảnh báo.
