Chính phủ vào cuộc mạnh mẽ, chính sách dần hoàn thiện
Từ đầu năm 2025 đến nay, Chính phủ và Thủ tướng đã triển khai hàng loạt giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho thị trường bất động sản, đặc biệt là phân khúc nhà ở xã hội. Hàng trăm văn bản chỉ đạo, trong đó có 3 nghị quyết, 3 công điện và 124 chỉ đạo điều hành, đã được ban hành với mục tiêu tăng nguồn cung nhà ở hợp lý, giảm giá thành và mở rộng tiếp cận cho người dân thu nhập thấp.
Đáng chú ý, Nghị định 261/2025/NĐ-CP mới được ban hành đã nâng trần thu nhập được xét mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội, giúp mở rộng đối tượng thụ hưởng: 20 triệu đồng/tháng với cá nhân, 40 triệu đồng/tháng với hộ gia đình, và 30 triệu đồng/tháng cho người độc thân nuôi con nhỏ. Đây là điều chỉnh quan trọng phản ánh nỗ lực của Chính phủ trong việc đưa chính sách tiệm cận thực tế đời sống và thu nhập của người dân đô thị.
Kết quả bước đầu tích cực nhưng còn nhiều thách thức
Theo Bộ Xây dựng, trong 9 tháng đầu năm, cả nước đang triển khai hơn 132.000 căn nhà ở xã hội, khởi công mới 73 dự án với gần 58.000 căn. Nhiều địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Bắc Ninh hay Hải Phòng dự kiến đạt hoặc vượt chỉ tiêu được giao.
Tuy nhiên, vẫn còn 8/34 địa phương khó hoàn thành kế hoạch năm 2025, cho thấy nguồn cung nhà ở xã hội chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Ngoài ra, công tác quy hoạch quỹ đất, thủ tục đầu tư, cũng như sự thiếu đồng bộ trong chính sách đất đai – tài chính – tín dụng vẫn là “điểm nghẽn” cản trở tiến độ.
Thị trường cũng đang đối mặt với tình trạng giá nhà tăng cao, vượt quá khả năng chi trả của phần lớn người dân, cùng với đó là hiện tượng đầu cơ, tạo giá ảo, làm méo mó thông tin thị trường và gây khó khăn cho quản lý nhà nước.
Thông điệp của Thủ tướng: Chính sách phải nhân văn nhưng gắn với quy luật thị trường
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định phát triển nhà ở xã hội là chính sách nhân văn, nhưng phải tuân thủ quy luật thị trường để đảm bảo tính bền vững. Theo ông, phát triển nhà ở xã hội không thể tách rời khỏi sự phát triển của thị trường bất động sản nói chung; cần song hành vừa phát triển nhà ở thương mại, vừa đột phá trong nhà ở xã hội.
Thủ tướng nhấn mạnh, nhà ở xã hội không chỉ là chung cư cao tầng mà có thể là nhà thấp tầng phù hợp với từng vùng miền, và quan trọng là phải đầy đủ hạ tầng giao thông, điện, nước, y tế, giáo dục và văn hóa. Quan điểm “mỗi địa phương có mô hình phù hợp riêng” được xem là hướng đi linh hoạt để đảm bảo hiệu quả và tránh rập khuôn chính sách.
Ba nhóm giải pháp trọng tâm: Thể chế – Quy hoạch – Nguồn lực
Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng cùng các cơ quan liên quan tập trung vào ba nhóm giải pháp lớn:
1: Hoàn thiện thể chế, chính sách:
Rà soát các quy định vướng mắc ở luật, nghị định, thông tư; trình Quốc hội, Chính phủ ban hành điều chỉnh kịp thời. Bộ Xây dựng được giao sớm hướng dẫn chi tiết thực thi Nghị định 261/2025/NĐ-CP để tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho các dự án nhà ở xã hội.
2: Ổn định quy hoạch, chủ động giao đất:
Các địa phương cần bảo đảm quy hoạch ổn định, tránh chồng chéo; chủ động bố trí quỹ đất và tháo gỡ vướng mắc trong phạm vi thẩm quyền. Trường hợp vượt thẩm quyền, phải đề xuất kịp thời lên cấp trên.
3: Đa dạng hóa nguồn lực đầu tư:
Huy động đồng thời vốn nhà nước, tín dụng thương mại, phát hành trái phiếu và nguồn vốn tư nhân. Cùng với đó, đẩy mạnh phân cấp, giảm thủ tục, hạ chi phí đầu vào để giá nhà ở xã hội tiệm cận khả năng chi trả của người dân.
Đảm bảo minh bạch và lan tỏa chính sách
Thủ tướng yêu cầu sớm hoàn thiện cơ sở dữ liệu nhà ở, quản lý môi giới, vận hành sàn giao dịch, hướng tới việc thành lập trung tâm giao dịch bất động sản do Nhà nước quản lý để nâng cao minh bạch thị trường. Đồng thời, cần đẩy mạnh truyền thông chính sách, khuyến khích doanh nghiệp chủ động tham gia, phát huy trách nhiệm xã hội, chia sẻ rủi ro với Nhà nước và người dân.
Việc sớm ban hành Nghị định về Quỹ nhà ở quốc gia cũng được xem là công cụ then chốt để điều tiết và hỗ trợ dài hạn cho người thu nhập thấp, giúp thị trường nhà ở xã hội phát triển ổn định, bền vững và đúng hướng.
Phương Nam (t/h)
