Nhìn lại 'đại án' Agribank trước khi cựu Chủ tịch Nguyễn Thế Bình bị truy nã

Bộ Công an mới đây đã ra quyết định khởi tố bị can và quyết định truy nã đối với cựu Chủ tịch Agribank Nguyễn Thế Bình về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Bộ Công an đang điều tra vụ án “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” xảy ra tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) Chi nhánh 6 và một số đơn vị liên quan theo Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 10 ngày 25/1/2024 của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an.

Bên cạnh quyết định khởi tố và truy nã, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu yêu cầu bị can Nguyễn Thế Bình ra đầu thú để phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử và được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật.

Hết thời hạn điều tra vụ án mà bị can Nguyễn Thế Bình không ra đầu thú sẽ bị truy tố, xét xử theo quy định của pháp luật.

Được biết, chỗ ở trước khi bị can Nguyễn Thế Bình bỏ trốn là 11.8 lô B Chung cư 91 Nguyễn Hữu Cảnh, phường Thạnh Mỹ Tây, TP. HCM.

Ông Nguyễn Thế Bình và đại án Agribank chi nhánh 6

Ông Bình bắt đầu sự nghiệp lãnh đạo tại Agribank khi được giao quyền Tổng giám đốc từ tháng 2/2007, sau đó chính thức giữ cương vị này trong cùng năm. Từ tháng 6/2009 đến tháng 7/2011, ông Bình là Chủ tịch HĐQT ngân hàng này.

215312result-nguyenthebinh-aijn-2152-1758353005.jpg
Ông Nguyễn Thế Bình.

Trong thời gian ông Bình làm Tổng giám đốc Agribank cũng là giai đoạn diễn ra những khoản cho vay sai phạm tại Chi nhánh 6 - sau này được xác định gây thất thoát hơn 966 tỷ đồng, trở thành một trong 8 đại án thuộc diện Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo.

Chủ mưu vụ án được xác định là "đại gia" bất động sản Dương Thanh Cường, Tổng giám đốc và Giám đốc Công ty TNHH đầu tư xây dựng Tấn Phát.

Theo hồ sơ vụ án, Công ty Dệt kim Đông Phương hợp tác kinh doanh với các công ty của Dương Thanh Cường xây dựng Trung tâm thương mại dịch vụ và chung cư cao tầng số 10 Âu Cơ.

Để có tiền thực hiện dự án trên, Cường gặp và trao đổi với Hồ Đăng Trung, Giám đốc Agribank chi nhánh 6 đề nghị được vay tiền. Trung đồng ý cho Công ty Tấn Phát của Cường vay tiền và giao cho Phòng tín dụng thực hiện.

Ngày 28/9/2007, Cường chỉ đạo Thái Cường, Giám đốc Công ty Tấn Phát ký hồ sơ vay vốn gửi Agribank chi nhánh 6 đề nghị vay 170 tỷ đồng.

Mặc dù biết dự án chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt; biết tài sản bảo đảm số 10 Âu Cơ là giấy chứng nhận tạm thời không được chuyển nhượng, cầm cố, thế chấp và không thực hiện việc đánh giá khả năng tài chính, xếp loại doanh nghiệp Công ty Tấn Phát nhưng Nguyễn Hoàng Quốc Thụy (nhân viên Agribank chi nhánh 6) vẫn lập báo cáo thẩm định, tái thẩm định là “dự án có hiệu quả khả thi và đề xuất cho vay”.

Riêng Hồ Văn Long (nguyên trưởng phòng tín dụng Agribank chi nhánh 6) và Trung biết rõ Công ty Tấn Phát là doanh nghiệp mới được thành lập, chưa đặt quan hệ giao dịch với chi nhánh, dự án số 10 Âu Cơ chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, tài sản thế chấp là giấy chứng nhận tạm thời không đủ điều kiện thế chấp cho vay, nhưng vẫn ký duyệt đồng ý cho Công ty Tấn Phát vay 170 tỷ đồng.

Theo quy định của Agribank Việt Nam, thẩm quyền cho vay tối đa của Agribank chi nhánh 6 không quá 80 tỷ đồng, việc cho vay 170 tỷ đồng phải xin nâng quyền phán quyết của Agribank Việt Nam. Nhưng Trung không thực hiện mà sử dụng mức phân quyền cho vay của dự án khác.

Cuối năm 2007, Cường có ý định thực hiện dự án đầu tư xây dựng cao ốc căn hộ và khu biệt thự vườn Thanh Phát tại xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TP. HCM. Cường tiếp tục đến gặp Trung trao đổi đề nghị xin vay 700 tỷ đồng để thực hiện dự án. Trung đồng ý và giao cho Hồ Văn Long hướng dẫn Cường làm hồ sơ vay vốn.

Từ 12/2007 đến tháng 9/2008, Agribank chi nhánh 6 đã giải ngân cho công ty của Cường vay 628 tỷ đồng bằng 16 giấy nhận nợ.

Dù rằng Agribank chi nhánh 6 nhiều lần thông báo và có biên bản làm việc đề nghị công ty của Cường trả nợ, nhưng công ty và Cường không có khả năng trả nợ.

Như vậy, thiệt hại đối với Agribank chi nhánh 6 tại thời điểm tháng 9/2012 là hơn 966 tỷ đồng cả gốc lẫn lãi.

result-yovgetjy-1238-1758353147.jpg
Đại án Agribank chi nhánh 6 gây thất thoát 966 tỷ đồng.

Trong vụ án này, có 11 bị cáo bị truy tố về các tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; lừa đảo; lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; cố ý làm trái và vi phạm quy định về cho vay của các tổ chức tín dụng. Trong đó, có 5 bị cáo nguyên là lãnh đạo, cán bộ của ngân hàng Agribank chi nhánh 6.

Tháng 5/2016, tòa phúc thẩm đã tuyên phạt Dương Thanh Cường tù chung thân về hai tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Ông Hồ Đăng Trung lĩnh 20 năm tù; ông Hồ Văn Long nhận 19 năm tù cùng về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Ngoài ra, ông Lê Thành Công (nguyên Tổng giám đốc Công ty dệt kim Đông Phương) bị tuyên 25 năm tù về các tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ...

Tại phiên tòa vào tháng 11/2015, HĐXX đã ra quyết định triệu tập ông Nguyễn Thế Bình, khi đó là nguyên Tổng giám đốc Agribank Việt Nam đến tòa để trực tiếp trả lời thẩm vấn mặc dù quá trình điều tra ông đã có một số lời khai.

Trả lời trước tòa, ông Nguyễn Thế Bình thừa nhận trước đây Agribank chi nhánh 6 đã làm tờ trình xin nâng quyền phán quyết đối với Công ty Thanh Phát và chính ông là người ký duyệt tờ trình trên rồi trình lên HĐQT Agribank Việt Nam phê duyệt.

Ông Bình nhận định quy định về nâng quyền phán quyết cho vay chỉ chưa chặt chẽ và đầy đủ chứ không trái pháp luật. Nhắc đến trách nhiệm của Tổng giám đốc, ông Bình khẳng định ông không phải là người ra quyết định cuối cùng mà chỉ là người… chuyển tiếp tờ trình lên HĐQT.