Đây là nội dung nêu tại báo cáo về các vướng mắc khi thực hiện các quy định hướng dẫn Luật Điện lực được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) gửi lên Bộ Công Thương.
Hiện Nghị định 58/2025 của Chính phủ về phát triển điện năng lượng tái tạo quy định, các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà tự dùng phải thông báo đến Sở Công Thương, đơn vị điện lực, cơ quan quản lý về xây dựng, phòng cháy chữa cháy để được quản lý, theo dõi, hướng dẫn thực hiện.
Theo EVN, thực tế các tổ chức, cá nhân (đặc biệt là hộ gia đình) vẫn chưa chủ động thông báo. Có trường hợp đã được đơn vị điện lực hướng dẫn nhưng không phối hợp, hoặc phối hợp nhưng không cung cấp hồ sơ.
Tại Nghị định 58/2025, không có quy định cụ thể để xác định đây có phải vi phạm hay không. Chính vì vậy, điều đó dẫn đến các cơ quan liên quan lúng túng trong việc xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực điện lực.
EVN đề nghị bổ sung quy định tổ chức, cá nhân phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ không thông báo hoặc đăng ký sẽ bị xử lý theo quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực điện lực, tùy mức độ vi phạm.
Lý giải về đề xuất này, EVN cho rằng, quy định nhằm bảo đảm nghĩa vụ thông báo, đăng ký, tránh khoảng trống trong chế tài xử lý. Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, phù hợp với Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Hiện cả nước có khoảng 103.000 dự án điện mặt trời mái nhà, tổng công suất lắp đặt hơn 9.500 MW. Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, Việt Nam đặt mục tiêu đến 2030, 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu.
Mới đây, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Riêng về năng lượng tái tạo, Bộ Chính trị yêu cầu xây dựng khung chính sách đủ mạnh để khuyến khích các hộ sử dụng điện lớn xây dựng hệ thống thu hồi năng lượng để sản xuất điện.
Có cơ chế, chính sách ưu đãi hợp lý để phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ và hệ thống lưu trữ năng lượng; xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù phát triển mạnh các hệ thống xử lý rác có thu hồi năng lượng; thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ carbon thấp, trung hoà carbon. Hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.
Bộ Chính trị yêu cầu ban hành, thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách về tiêu chuẩn, tỉ lệ năng lượng tái tạo trong cơ cấu đầu tư và cung cấp năng lượng; triển khai thị trường Chứng chỉ năng lượng tái tạo (REC).
Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ các nguồn năng lượng tái tạo nhằm thay thế tối đa năng lượng hoá thạch. Ưu tiên sử dụng năng lượng gió và mặt trời; khuyến khích phát triển tại các vùng, địa phương có lợi thế.
Nghị quyết của Bộ Chính trị yêu cầu nghiên cứu, đánh giá tổng thể về tiềm năng và xây dựng định hướng phát triển năng lượng địa nhiệt, sóng biển, thuỷ triều, hải lưu... triển khai một số mô hình ứng dụng, tiến hành khai thác thử nghiệm để đánh giá hiệu quả.
