Thông tin được Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu khi thảo luận tổ về kinh tế - xã hội tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, diễn ra ngày 21/10.
Qua 3 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhìn nhận, về tổng thể cơ bản tốt, không có gián đoạn, không có đứt gãy và đảm bảo được sự liên thông, đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Nhiều địa phương cũng có cách làm hay, sáng tạo để đảm bảo được chất lượng và hiệu quả sau sắp xếp.
Dù vậy, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức lớn. Trong đó, chất lượng cán bộ cấp xã là vấn đề đáng lo ngại nhất. Chất lượng, về cơ cấu đội ngũ cán bộ công chức đặc biệt là cấp xã của chúng ta còn có những khó khăn, bất cập và chưa đáp ứng được yêu cầu.
Bên cạnh đó, tổ chức bộ máy chưa thực sự ổn định, cần những điều chỉnh căn bản về thể chế. Theo Bộ trưởng, việc phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền vẫn còn những mặt bất cập, cần tiếp tục rà soát. Hiện nay chủ yếu là Trung ương phân cấp cho cấp tỉnh (949 nhiệm vụ), cấp xã chỉ có 79 nhiệm vụ.
Một vấn đề khác được đề cập là cơ sở vật chất, trang thiết bị và các vấn đề tồn tại sau sắp xếp vẫn còn nhiều khó khăn.
Để giải quyết các vấn đề trên, Bộ trưởng cho rằng cần tập trung hoàn thiện thể chế; đồng thời, tập trung cao độ để hoàn thành việc phân loại đơn vị hành chính và tiêu chuẩn đô thị. Mỗi loại đơn vị hành chính sẽ có quy mô dân số, diện tích tự nhiên, đặc điểm kinh tế - xã hội, phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền khác nhau. Từ đó sẽ xác định biên chế phù hợp cho từng đơn vị hành chính cấp xã, cấp tỉnh.
"Chúng tôi đang tập trung rất cao để xây dựng đề án báo cáo Bộ Chính trị. Dự kiến đến cuối tháng 10/2025 sẽ hoàn thành, trình Bộ Chính trị, cấp có thẩm quyền xem xét ban hành nghị định, nghị quyết", Bộ trưởng thông tin.
Đáng chú ý, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng cho biết các cơ quan, đơn vị liên quan đang xây dựng, chuẩn bị các nghị định liên quan đến việc sắp xếp thôn, bản, tổ dân phố.
Theo Bộ trưởng, tới đây sẽ tiếp tục rà soát để thực hiện sắp xếp thôn, bản, tổ dân phố. Theo kế hoạch, việc sắp xếp này sẽ thực hiện vào tháng 5/2026. Tại thời điểm này, các cơ quan, đơn vị liên quan đang xây dựng, chuẩn bị các nghị định.
Góp ý kiến về nội dung này, đại biểu Nguyễn Quốc Luận (đoàn Lào Cai) đề nghị tiếp tục thực hiện sắp xếp thôn, tổ dân phố trên toàn quốc để tiếp tục tinh gọn bộ máy phù hợp với tình hình mới. Trong đó, có những chế độ, chính sách với những người làm việc không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố.
Theo đại biểu, khi sắp xếp, sáp nhập các thôn, tổ dân phố thì địa bàn rộng hơn, dân cư tăng lên nên những công việc phát sinh ngày càng nhiều. Do đó, cần có thêm chế độ, phụ cấp để hỗ trợ các đối tượng này. Đồng thời, tiếp tục sắp xếp lại các xã, phường với những đơn vị hành chính có thể sắp xếp được trên cơ sở nghiên cứu về quy mô, diện tích, dân số, sự tương đồng.
